انجمن حامی و ترویج کتابخوانی
انجمن حمایت از توسعه فضاهای آموزشی فرهنگی حامی ، سازمانی مردم نهاد و داوطلبانه است که بر پایه اعتماد عمومی و جذب کمکهای مالی ، معنوی و بشر دوستانه نیکوکاران و حمایت نیروهای متخصص با تکیه بر همراهان بومی تلاش میکند از طریق ساخت ، بازسازی ، توسعه و تجهیز فضاهای آموزشی و فرهنگی و همچنین نظارت و پشتیبانی در مناطق بسیار دور افتاده و محروم امکان تحصیل ، ارتقاء سطح کیفی آموزش و رشد فرهنگی را برای کودکان و نوجوانان این مناطق فراهم آورد و فرصتهای مناسب برای بروز تواناییهای شخصی را میسر سازد و از استعدادهای این مناطق در جهت ایجاد زیر ساخت جامعه ای سالم و کارآمد بهره ببرد.
انجمن حمایت از توسعه فضاهای آموزشی فرهنگی حامی ، سازمانی مردم نهاد و داوطلبانه است که بر پایه اعتماد عمومی و جذب کمکهای مالی ، معنوی و بشر دوستانه نیکوکاران و حمایت نیروهای متخصص با تکیه بر همراهان بومی تلاش میکند از طریق ساخت ، بازسازی ، توسعه و تجهیز فضاهای آموزشی و فرهنگی و همچنین نظارت و پشتیبانی در مناطق بسیار دور افتاده و محروم امکان تحصیل ، ارتقاء سطح کیفی آموزش و رشد فرهنگی را برای کودکان و نوجوانان این مناطق فراهم آورد و فرصتهای مناسب برای بروز تواناییهای شخصی را میسر سازد و از استعدادهای این مناطق در جهت ایجاد زیر ساخت جامعه ای سالم و کارآمد بهره ببرد.
این انجمن از سال ۱۳۸۰ با هدف گسترش فضاهای فرهنگی و آموزشی در مناطق محروم کشور تاسیس شد و با ساخت مدرسه درروستاهای محروم کشور فعالیت خود را شروع کرد. از دغدغه های اصلی انجمن حامی ، بیش از رشد فیزیکی فضاهای فرهنگی ، رشد فرهنگی فرزندان این مناطق بود. به این منظور همراه با ساخت مدرسه به نحوه کنترل این فضاها و شیوه های آموزشی آنها توجه خاص داشت و به نیازهای آنها در زمینه تامین کتاب، نوشت افزار و وسایل کمک آموزشی رسیدگی می کرد.از سال ۱۳۷۸ با توجه به نیاز مبرم مناطق محروم به کتاب و مواد مکتوب، انجمن حامی اقدام به تاسیس کتابخانه های مستقل در این مناطق کرد و ترویج کتاب را به عنوان یکی از حوزه های مستقل کاری خود تعریف کرد. از آن تاریخ تاکنون در نقاط محروم دوازده استان(آذربایجان غربی و شرقی، کردستان، ایلام، سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، کرمانشاه، قزوین، لرستان، گلستان و مازندران) ۳۰ کتابخانه عمومی و آموزشگاهی تجهیز و به تجهیز بیش از ۲۰کتابخانه کمک کرده است.
کتابخانه های عمومی در ابتدا با ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰جلد کتاب و کتابخانه های آموزشگاهی (مدارس) با ۵۰۰تا ۱۵۰۰جلد (بنا به جمعیت دانش آموزان هر مدرسه) تجهیز و سالانه با ارسال کتاب های بیشتر تقویت می شوند.
اعضای داوطلب کارگروه کتابخانه حامی، به طور منظم از کتابخانه ها بازدید و سالانه با ارسال تعدادی کتاب آن ها را تقویت می کنند. همچنین به کمک کارشناسان کارگاه هایی به منظور آموزش روش های ترویج کتابخوانی در بعضی کتابخانه ها اجراشده است. اعضای کارگروه کتابخانه و کتابداران از طریق گروهی تلگرامی با هم ارتباط دارند. در این گروه مطالب آموزش برای کتابداران گذاشته می شود و کتابداران با هم تبادل تجربه می کنند. همچنین چند کتابخانه، از جمله کتابخانه روستای ناچیت و دهستان کنت کانال تلگرامی خود را دارند که در آن اخبار محلی و مطالب مرتبط با کتاب و کتابخوانی را قرار می دهند.
کتابخانه های حامی مکان هایی فعال برای آموزش در زمینه های مختلف، پرورش استعدادهای گوناگون کودکان و نوجوانان، گذراندن اوقات فراغتی پربار، برگزار کردن کلاس ها و کارگاه های آموزشی مختلف، تحقیق، برگزار کردن مراسم سنتی و فرهنگی به مناسبت های مختلف و فعالیت های مختلف فرهنگی است. نمونه هایی از فعالیت هایی که در کتابخانه های حامی اجرا می شوند:
- برگزاری سخنرانی ها و همایش ها در کتابخانه
- تشکیل کارگاههای کوتاه مدت به کمک سازمان های دیگر
- کارگاه احیای قلبی و ریوی در کتابخانه حامی دهستان کنت، باهمکاری هلال احمر
- تشکیل نمایشگاه های مختلف با مشارکت اعضا و مردم
- تشویق مردم به انجام کارهای دسته جمعی
- کتابخانه تکانی و رسیدگی به فضای سبز در کتابخانه
- برگزاری مسابقات ورزشی و احیای ورزش ها و بازی های سنتی محلی
- پرپربار کردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان با بازی های فکری و آموزشی
- ایجاد سایت رایانه در کتابخانه برای آموزش و تحقیق های دانش آموزی
- قصه گویی
- کتابخوانی و بلندخوانی
- فعالیت های هنری
- کلاس طراحی
- آشنا کردن کودکان و نوجوانان با بزرگان
انجمن حامی به منظور هماهنگی با نهادهای متولی کتابخوانی در کشور، تعریف نهاد کتابخانه های عمومی کشور ازکوچکترین واحدهای روستایی را مبنی براین که کتابخانه های روستایی باید برای جمعیت بالای ۱۵۰۰ نفر تشکیل شود،مبنای کار خود قرارداد، اما همواره نیاز و کمبود روستاهایی با جمعیت کمتر از دل نگرانی های این سازمان بود تا این که با طرح و راه اندازی اولین کتابخانه سیار خود در سال ۱۳۹۲، در قائن،نخستین گام را در ترویج کتاب خوانی در روستاهای کم جمعیت برداشت.
طرح کوله کتاب
آسیب شناسی های طرح کتابخانه سیارمنجر به ارائه طرح جدید کوله کتاب شد، طرحی که در تمامروستاها با هر جمعیت و حتی قابل بهره برداری برای عشایر کشور، که دائم در حال کوچ هستند، نیز هست. در این طرح با استفاده از کوله هایی که یکسان طراحی می شوند، تعدادی کتاب با وزنی حدود ۱۰ تا ۱۵ کیلو و در حد توان جابجا شدن توسط حامیانی که زحمت جابه جایی این کوله ها را بر دوش خواهند داشت و "پیک کوله" خوانده می شوند، به روستاهای شناسایی و تعیین شده ارسال می شود. کوله در هر روستا به کسی که مسئولیت و مدیریت آن را عهده دار می شود، و اصطلاحا به او "کتابدار کوله" می گوییم، سپرده می شود. با توجه به حدود ۸۰-۱۰۰جلد کتاب کودک و نوجوان در هر مجموعه، حداقل دو هفته یا یک ماه برای مطالعه کتاب های یک کوله در نظر گرفته می شود
در پایان هر ماه (یا هر دوره ای که با توجه به جمعیت روستاها برای آن مجموعه در نظر گرفته می شود)"پیک کوله"، کوله کتاب جدیدی را به روستای اول هر مجموعه می دهد و کولۀ آن را برای روستای بعدی می برد و این امر تا روستای آخر ادامه می یابد. به این ترتیب کوله آخرنزد او باقی می ماند تا در دوره بعدی این کوله در اختیار اولین روستا قرار داده شود. این روند به همین منوال ادامه خواهد یافت تا تمامی کوله ها در داخل مجموعه به گردش درآیند. به این ترتیب، با توجه به این که مجموعۀکتابهای هرکوله بادیگری متفاوتاست،درمدتی کمترازیکسال،حدود۱۰۰ کتاب در۹ روستا به گردش درخواهد آمد.
طی کمتر از یک سال از شروع اجرای طرح کوله کتاب، این طرح در ۴ منطقه از روستاهای محروم کشور به مرحله اجرا گذاشته شده است.
این کوله ها افکار جدیدی را به روستاها می برند ، زمینۀ مطالعه و دسترسی به دنیای جدیدی را فراهم می کنند. می توانند زمینه ساز رشد خلاقیت ها و رشد مهارت های کودکان و نوجوانان باشند و مطمئنا منشاء تحولات بزرگی در آینده این روستاها خواهند بود. از جمله تاثیرهایی که این طرح در مناطق تحت پوشش حامی داشته، این است که الهام بخش چند کتابدار حامی بوده،به این ترتیب که آن ها بسته هایی از کتاب های کتابخانه خود را برای کودکان عشایر منطقه و روستاهای دوردست برده اند و تعویض منظم این کتاب ها را دربرنامه خود دارند.