شرایط بحران و نقش
سازمان های مردم نهاد
در شرایط بحرانی نقش سازمان های مردم نهاد به مراتب پر رنگ تر شده و اهمیت ویژه ای می یاید . از علل این امر می توان به مردمی بودن، ارتباطات گسترده و همچنین سازماندهی و برنامه ریزی این تشکل ها اشاره کرد . تبدیل تهدید ها به فرصت ها عملکردی است که غالبا این سازمان ها به آن واقف بوده و در شرایط خاص از این نگرش بهره می برند. در شرایط بحرانی توده مردم به یکدیگر نزدیکتر شده و مسایل اجتماعی و اقتصادی را یه مثابه یک درد مشترک تلقی می کنند و همین عامل موجب صدای مشترک آنها می شود که این خود فرصت مغتنمی است.
بحران اقتصادی فعلی ایران گریبانگیر اکثریت مردم خصوصا روستا نشینان فقیر شده وبا توجه به این نکته که ۳/۴ مردم فقیر در روستاها زندگی میکنند. رکود اقتصادی بر این قشر فشار بیشتری وارد می نماید.یکی از این مواردی که از سبد خانواده روستاییان فقیر حذف می شود تحصیل و آموزش کودکان است. اگرچه این امر در شهرهای بزرگ و حاشیه نشینی های پایتخت نیز رقم بزرگی را به خود اختصاص می دهد, لیکن ابعاد باورهای فرهنگی سنتی و مذهبی عشایر و روستائیان موجب سرعت بخشیدن به این روند حذف بوده و متاسفانه دختران به مراتب بیشتر از پسران در معرض آسیب جدی قرار میگیرند .
آمار تکان دهنده کودک بازمانده از تحصیل در کشور گواه این ادعاست.اگرچه کودکان لازم التعلیم در پایتخت هم محروم از امکانات آموزشی هستند و فقر ویرانگر عامل اصلی ترک تحصیل این کودکان است لیکن کودکان بازمانده از تحصیل روستاهای محروم , درصدر قرار دارند.
این کودکان شامل دو گروه هستند که گروه اول کودکان مناطق عشایری و روستاهای دور افتاده و کم جمعیت می باشند که از ابتدا به خاطر ساختار فرهنگی منطقه و نگرش خانواده ها وارد سیستم آموزشی نمی شوند . این کودکان بی سواد مطلق تلقی شده و دنباله رو شغل پدران خود همچون کشاورزی و دامداری باقی می مانند .
گروه دوم کودکانی هستند که در۶سالگی وارد مدرسه شده و پس از چند سال به دلایل متفاوت ترک تحصیل میکنند. به جا است گفته شود که در استان های سیستان و بلوچستان ،خوزستان،هرمزگان و آذربایجان غربی دختران بیشترین میزان ترک تحصیل را دارند.
دلایل بسیاری برای انصراف از تحصیل دانش آموزان وجود دارد از جمله نابرابری های اموزشی در روستاها به واسطه نبود فضای آموزشی،کمبود کادرآموزشی مناسب،یا دوری کودکان ازمکان های آموزشی.
حدود نیمی از دختران دانش آموز در مقطع تحصیلی راهنمایی و یا دوره اول دبیرستان از چرخه نظام آموزشی کشور حذف می شوند.
دلایل فرهنگی، سنتی،ازدواج زود هنگام دختران و کار کودکان در سنین پایین در مزارع اگرچه عامل مهمی در ترک تحصیل دختران محسوب می شود لیکن به دلیل نبود مقطع تحصیلی بالاتراز دبستان در غالب روستاها ،دختران امکان رفتن به روستاهای بزرگتر و یا شهرها را ندارند . سرویس رفت و آمد مناسبی هم برای آنها وجود ندارد . اگرچه پسران گاهی فاصله بین دو روستا را پیاده طی می کنند ولی هنوز فرصت ادامه تحصیل برای آنها بیشتر است زیرا می توانند در مدارس شبانه روزی شهر ها از آموزش بهره مند شوند.
عدم حضور آموزگاران زن برای آموزش دختران نیز یکی دیگراز موانع تحصیلی دختران جوان است.
اگرچه ایران جزو امضا کنندگان پیمان نامه جهانی حقوق کودک است و باید از حقوق آنها در فراهم آوردن شرایط آموزشی مناسب حمایت کند لیکن به دلایل ضعف سیستم آموزشی چه به لحاظ مالی و چه به لحاظ سیاست گزاری و عملکرد این مهم انجام نمیشود و ما سالیانه شاهد خروج تعداد بی شماری دانش آموز از چرخه آموزشی هستیم .
با توجه به بحران اقتصادی کنونی در مهرماه سال جاری شاهد ریزش تعداد بیشتری از دانش آموزان در استفاده از امکانات آموزشی خواهیم بود.
انجمن حامی در راستای ماموریت خود که برقراری عدالت آموزشی ,رفع تبعیض های آموزشی تحمیل شده به این کودکان و ایجاد فضای مناسب و در شأن دانش آموزان کم برخوردار است, هرساله با توسعه فضاهای آموزشی و ارسال مقادیری نوشت افزار برای این کودکان عزیز سعی دارد تا گرهی کوچک از موانع تحصیلی آنها را بگشاید .
در مهرماه سال ۹۷پوشش نوشت افزاری ۷۰۰۰ دانش آموز مناطق محروم و دور افتاده جز اهداف و برنامه های پشتیبانی از مدارس انجمن حامی است. ما تلاش داریم تا این وجه از مأموریت خود رابا کسب امتیاز خوب به ثمر برسانیم .
حمابت تحصیلی از کودکان محروم نه تنها کمک مثبتی در جهت سوق دادن به سمت آموزش محسوب میشود بلکه اعتماد به نفس این فرزندان مستعد مارا نیز تقویت مینماید.
آنها باور خواهند کرد که افراد بی شماری وجود دارند که سرنوشت این کودکان برایشان مهم است ،به فکر آنها هستند ،آنها را در مسیر پرفراز و نشیب زندگی تنها نمی گذارند و همواره در کنارشان با هدف کمک به آنها گام برمیدارند.
انجمن حامی با اقدام به برگزاری پویش های حمایتی و با تکیه بر کمکهای مردمی اهداف مسئولانه خود رامحقق می سازند.
پررنگ کردن نقش آموزش در زندگی این کودکان که شاید تنها راه نجات آنها از چرخه فقر و ناآگاهی است و موجب رقم زدن سرنوشت جدیدی برای آنها میباشد یکی از اهداف انجمن این است که با کمک مسئولانه مردم عزیزمان و حمایت های بی دریغ آنها قابل اجرا خواهد بود.
حال با توجه به شرایط اقتصادی فعلی کشور از یک سو و ماموریت انجمن حامی از دیگر سو ، جز حمایت های مردمی داخل کشور ما متکی به کمک های مردمی ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز هستیم.کمک هایی که می توانند سرنوشت کودکان محروم را تغییر دهد .مورد توجه قرار دادن کمک های ارزی این عزیزان پوشش حمایتی بیشتری را شامل حال این کودکان خواهد نمود.باید اذعان کرد که بحران های اجتماعی و اقتصادی گاهی میتوانند یستر ساز تعاملات اجتماعی، همدلی، ایجاد علایق مشترک و پیشبرد اهداف والا و همچنین مسئولیت پذیری گسترده شود .تبدیل این تهدید های اقتصادی به فرصت های اجتماعی از سیاست های خردورزانه ای است که قطعا انجمن حامی ازآن نهایت استفاده را خواهد برد .
به امید روزهای بهتر
افسانه قربانی- شهریور ۹۷