همزمانی بازدید از کتابخانه های روستایی حامی در استان گلستان توسط سرکار خانم لامعی و مراسم بزرگداشت سالروز تولد مختومقلی شاعر و عارف آزاده ی ترکمن در "آق یوکا "

به نام خداوند جان و خرد
مراسم بزرگداشت سالروز تولد مختومقلی شاعر و عارف آزاده ی ترکمن در "آق یوکا "
این مراسم هر سال در آخرین شب جمعه ی اردیبهشت ماه در جوار مزار مختومقلی در 175 کیلومتری شمال    گنبد کاووس در استان گلستان بر پا می شود . مراسمی شور انگیز و استثنایی که مردم فرهنگ دوست و با وفای ترکمن هر سال به صورت خودجوش برای بزرگداشت این شاعر عارف و آزاده برگزار می کنند . چادرهای کوچک وبزرگ در دشتی پهناور ، خشک و بی آب بر پا می شود . چادرهای بزرگ از طرف اهالی روستاهای بزرگ ویا مراکز بخش ها و شهرها و چادرهای کوچکتر برای استراحت خانواده ها . منطقه ی وسیعی به صورت عجیبی با حضور مردم از هر قشر وطبقه ای پر رونق می شود .با غروب آفتاب مراسم شروع می شود و صدای مردان همراه با موسیقی ترکمنی از چادرها بگوش می رسد . تداخل صداهای انسان ها و موسیقی از هر طرف ، آتشهای روشن شده در دشت پهناور و مردان زنان و کودکانی که در اطراف چادرها و کنار آتشها گرد آمده اند فضایی        بی نظیر و استثنایی بوجود می آورد. تا طلوع خورشید مراسم ادامه دارد . هر کس برای خودش می چرخد . از سخنرانی و بحث های تکراری معمول خبری نیست . جمعی از فرهنگ دوستان و فعالین ترکمن در چادری جمع شده اند و در مورد برنامه های خود گفتگو می کنند . همه در برگزاری مراسم  ،با قوانینی نا نوشته ،با نظم و زیبایی مشارکت می کنند. اتفاقی بی نظیر که باید دید و درس گرفت.      حمیده لامعی رشتی

آشنایی با مختومقلی شاعر آزاده ترکمن  ، بنا به گفته محمدعلی جمالزاده مختومقلی  فردوسی ترکمانان است.

مختومقلی در سال ۱۱۱۲ هجری شمسی در روستای حاجی‌قوشان در شمال شرق گنبد کاووس به دنیا آمد
تحصیلات ابتدایی و زبان‌های فارسی و عربی را نزد پدر خود آموخت، سپس برای تحصیل به مدرسه شیرغازی در خیوه رفت و پس از آن سفرهای دیگری نیز داشت؛ از جمله به بخارا و افغانستان و هندوستان.
بر پایهٔ برخی منابع[پانویس ۱] مختومقلی در سال ۱۱۶۹ ه.ش در کنار چشمهٔ اباساری در دامنهٔ کوه سونگی داغ درگذشت. او را در کنار روستای آق تقه در ۴۰ کیلومتری غرب مراوه‌تپه (شمال شرق استان گلستان) و در جوار آرامگاه پدرش به خاک سپردند . 

در دهه ۱۳۷۰ آرامگاهی برای مختوم‌قلی فراغی ساخته شد. ساخت این آرامگاه در سال ۱۳۷۸ پایان یافت و در ۲۸ اردیبهشت هم‌زمان با سال‌گرد تولد او با حضور و سخنرانی صفر مراد نیازوف رئیس جمهور وقت ترکمنستان و عطاالله مهاجرانی وزیر وقت فرهنگ و ارشاد ایران افتتاح شد.

مختومقلی در شعر خود مسائل اجتماعی و سیاسی را مورد توجه قرار داده و به اتحاد ترکمن‌ها و تقبیح جنگ‌های آن دوران بخصوص حملهٔ نادرشاه افشار می‌پردازد. او در مورد حمله نادر به ترکمنها با وجود کمک‌های قبلی ترکمن‌ها در اوایل حکومت او شعری گفته که در آن نادر را فتاح و محکوم به فنا می‌نامد و از عواقب کشتار آگاه می‌کند:

بوگون شاه سن ارتیر گدا بولارسنگ  ایلده دن گوندن جدا بولارسنگ
بیرگون جانینگ چیقیپ فدا بولارسنگ  قازانارسنگ چوخ گناه نی سن فتاح

امروز شاهی، فردا گدایی  از ایل و زمان جدایی
عاقبت روزی کشته و فدایی  خیلی گناهکاری ای فتاح