انجمن حامی در این جلسه با مشاوره حقوقی و تهیه پیش نویس اولیه شرکت نمود اکنون برای تکمیل این پیش نویس از علاقمندان دعوت می نماید تا برای بززسی بیشتر در این خصوص ، تا تاریخ ۵ مهر اعلام آمادگی نموده و با انجمن همکاری نمایند.
بخشی از جلسه هم اندیشی در بنیاد امید ایرانیان . انجمن حامی :در خصوص این لایحه دو نکته برای ما اهمیت دارد. یک- مغایرت این لایحه با شرع، که نمی دانیم می توانیم وارد بشویم یا نه؟ مثلا ازدواج کودکان در سنین پایین و یا اینکه پدر تصمیم گیرنده مطلق می باشد. دوم قضیه ای که برای ما مهم بود ضمانت اجرایی این قانون چه هست؟ زیرا همیشه این قوانین به صورت دست و پا شکسته وجود داشته است اما اجرای آن پیگیری نمی شود و برای اجرا آن ، نقش ما به عنوان سازمان های مردم نهاد چه هست؟ برای اجرایی کردن آن می خواهیم چه کار کنیم؟ و اینکه این جلسات به چه موضوعی می خواهد کمک کند؟
در ابتدای جلسه خانم دولتی عضو علی البدل شورای اسلامی شهر
تهران و دبیر میز سمن های کودک در ابتدا ی جلسه راجع به کودک آزاری و مشکلات
کودکان به دلیل ضعف قانونی، توضیحاتی را ارائه دادند، به کودک آزاری های سه ماه
اخیر اشاره مختصری کردند و گفتند باربد که بر اثر سوختگی با بنزین که پدرش او را
سوزانده بود و محمد پویا که پدرش با دادن به زور کراک باعث مرگ کودک شده بود.
فائزه دولتی گفت سال گذشته 99900 تماس مرتبط با اورژآنس
اجتماعی گزارش شده که حدودا 8618 تماس مرتبط با کودک آزاری بوده که بر این اساس
49.8 درصد مربوط به آزار جسمی،31.3 درصد مربوط به غفلت، 12.5 درصد مربوط به آزار
روحی و روانی و 2.7 رصد مربوط به آزار جنسی کودکان وبده که از این میان 56 درصد
آزارها متوجه کودکان و 44 درصد پسران بوده اند که 66 درصد کودک آزارها از سوی
مردان اعمال میشده است، در 6 ماهه سال 92 تعداد 2 هزار و 110 مور کودک آزاری در
تهران به ثبت رسیده که این آمارمبنایش اورژانس 123 بوده که خیلی از کودک آزاری ها
به دلیل نبود یک سیستم دقیق ثبت اطلاعات در بیمارستان ها، مراکز نگهداری کودکان و
... ثبت نمی شود اما تحقیقات میدانی نشان داده که میزان واقعی کودک آزاری ها 20
برابر تعدادی است که اعلام می شود یعنی حدودا در ایران روزانه حداقل 400 مورد کودک
آزاری داریم و سالی بیش از 146 هزار بار کودکان ایرانی مورد هجوم آزار والدین و
نزدیکان خود قرار میگیرند!
در ادامه دولتی
توضیحی کلی راجع به تاریخچه قوانین درباره کودکان و لایحه حمایت از کودکان
و نوجوانان ارائه دادند به ضرورت تصویب این لایحه پرداختند، و گفتند: برای
پر کردن خلاء‌های قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب سال ۱۳۸۱ که نخستین لایحه‌ای بود که در این خصوص تهیه و به تصویب رسید، لایحه جدیدی با عنوان "لایحه ی حمایت
از کودکان و نوجوانان" در قوه قضائیه تهیه و در سال ۱۳۸۷ به دولت ارائه شد. این لایحه در دولت نهم مسکوت ماند و اکنون در دستور کار کمیسیون قضایی مجلس قرار گرفته اما
متاسفانه چند بند از آن تا جایی که ما اطلاع داریم حذف شده است.
در ادامه نماینده سازمان مردم نهاد یک شهر توضیحات را
درباره نظر کارشناسان و فعالان حقوق کودک ارائه دادند و گفتند فرشید یزدانی، فعال
حقوق کودک در مورد تضعیف حقوق خانواده می گوید اینکه اصرار هست نهاد خانواده تضعیف
می شود این است که یک نفر از اعضای خانواده باید سلطه داشتد باشد و آن یک نفر هم
روشش خشونت است یعنی یک نفر در نهاد خانواده با خشونت به سلطه دست می یابد، در
صورتی که عکس این قضیه درست است یعنی هرچه میزان خشونت در خانواده کم می کنیم نهاد
خانواده مستحکم تر می شود.
در خصوص لزوم برگشت بندهای حذف شده گفتند که این بندها باید
برگردند و در این راستا سازمانهای مردم نهاد باید به مجلس ، کمیسیون های مختلف
مجلس و مطبوعات نامه بنویسندتا بتوانیم با همکاری این حق را برای کودکان کشور
بگیریم.
آقای دکتر عارف رئیس بنیاد امید ایرنیان در خصوص نقش
سازمانهای مردم بنیاد در روند تسهیل لایحه گفتند زیرا این موضوع مسئله مهمی هست که
می طلبد همه نهادها بر این موضوع تمرکز کنند و کار جمعی انجام دهند. این لایحه
بسیار مهمی هست که به کار سمن ها است مربوط به آموزش کودکان کار و کودکان آسیب
دیده است. حتی لازم است تجمعی انجام شود یا بیانیه ای نوشته شود که خواسته شود که
مسئولان قانون گزار و اجرایی ناظران و عاملان خوبی برای انجام کار باشند. تمام نهادهای
مدنی و فعالان حقوق کودک باید قوه قضاییه را نیز با این امر همراه کنند تا لزوم
تصویب این لایحه را به گوش تمام مسئولان برسانند و اتفاقی به نفع کودکان رقم بخورد.
دکتر عارف در
این جلسه اظهار داشت : که لایحه این جلسه در کمیسیون مجلس در حال بررسی ولی نمی توان تمامی مشکلات و مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان را در
قالب آن حل کرد
وی گفت :مشکل
اینجاست که قانون نوشته میشه ولی به اجرا در نمیاد چون واقعیات جامعه را در آن در
نظر نمیگیرند وهم چنین مسئولین اجرایی در اجرای آ ن کوتاهی می کنند .
عارف گفت علاوه
بر تصویب قانون و لوایح باید به فکر اجرایی شدن آنها هم باشیم و آئیین نامه های
اجرایی هم تنظیم کنیم .
وی گفت باید به
این نتیجه برسیم که مزیت کشور ما نیروهای انسانی است و باید برای پیشبرد اهداف
جامعه رو ی این نیروها سرمایه گذاری کنیم حال برای هر رده سنی از جامعه برنامه های
خاصی را در نظ بگیریم بویژه نوجوانان و کودکان .
وی گفت سمن ها
باید در مناطق محروم و یا کودکان کار وبی سرپرست به دنبال استعداد یابی باشند زیرا
این کار از عهده دولت خارج است . پسبه دنبال شکوفایی استعداد آنها برآییم .
عارف گفت افق
دید این اتجمن 30ساله است پس باید با شوراهای تشکیل شده در این انجمن به دنبال
راهکار و اجرایی شدن آنها باشیم و آن را به نهاد و دولت و بهزیستی وآموزش و پرورش
محول نکنیم تا به نتیجه برسیم .
انجمن حامی انجمن حمایت از توسعه فضاهای فرهنگی و آموزشی که
بیشترین فعالیتش حمایت از دانش آموزان در مناطق محروم است انجمن حامی :در خصوص این لایحه دو نکته برای ما اهمیت دارد. یک- مغایرت این لایحه با شرع، که نمی دانیم می توانیم وارد بشویم یا نه؟ مثلا ازدواج کودکان در سنین پایین و یا اینکه پدر تصمیم گیرنده مطلق می باشد. دوم قضیه ای که برای ما مهم بود ضمانت اجرایی این قانون چه هست؟ زیرا همیشه این قوانین به صورت دست و پا شکسته وجود داشته است اما اجرای آن پیگیری نمی شود و برای اجرا آن ، نقش ما به عنوان سازمان های مردم نهاد چه هست؟ برای اجرایی کردن آن می خواهیم چه کار کنیم؟ و اینکه این جلسات به چه موضوعی می خواهد کمک کند؟
شبکه یاری اولین اشکال که حتی اشاره نشده لایحه حمایت از
حقوق کودکان و نوجوانان و تنها اشاره شده لایحه حمایت از کودکان آیا اصلا ما حقوقی
برای کودکان قائل هستیم یا نه و سئوال دوم این هست که این قانون اصلا ضمانت اجرایی
نداره و ضمانت اجرایی آن با توجه به جرائمی که ممکن است وجود داشته باشد بسیار
نامعلوم و کم است و در خصوص جرائم کودک آزاری و کودکان کار هم به آن اشاره ای نشده
است و نکته بعدی آن است که اگر ما کودکان و نوجوانان را سرمایه های این جامعه می
دانیم آیا لازم نیست که بیشتر سرمایه گذاری کنیم روی این حوزه؟ آیا اگر خشونتی در
خانواده اتفاق بیفته باعث گردش چرخه خشونت در جامعه نمی شود؟ برنامه ای که در حال
حاضر هست بیشتر حکم پیشگیری ثانویه داره تا اولیه و بهتر است در این حوزه فکری
بشود.
برای مواقعی که جنگ هست چه جنگهای داخلی چه جنگهای خارجی در
اینجا اشاره نشده که ایا کودکان اجازه دارند در جنگ شرکت کنند یا ما اجازه داریم
کودکان را در جنگ دخالت دهیم یا خیر؟ اشاره نشده این مربوط به کودکان داخل مرز
ایران است یا برای کودکان ایرانی است یا کودکان مهاجر هم جز این قانون هستند یا نه
و مسئله بعدی این است که گفته شود هر گونه اعمالی که مخالف حقوق عالی کودک است و
باعث صدمه روحی و جسمی و روانی و اخلاقی
می شود جرم محسوب می شود که صراحت در این قانون ندارد.
عزیزخانی ، انجمن حمایت از حقوق کودکان لازم به بذکر هست که
این انجمن بیشترین فعالیت خود را به منوط به
رفع خلاهای قانونی کرده است، دسته بندی حقوق کودکان در پیمان نامه ها باید
توجه کرد زیرا الان برای پایه گذاری قوانین حتما باید به روش انطباقی حتما نگاه می
کنند و ما باید حتما یه مرجع یا مراجعی داشته باشیم که ما در ارتباط با چه چیزی
قوانینمون را قرار می دهیم و به چه چیزی داریم قوانینمون رو می گذاریم. قوانین
باید یه وجه اساسی حمایتگرانه، یک وجه پیشگیرانه داشته باشند و قوانین باید از
مسائل جاری جامعه قدمی جلوتر گذاشته باشد و باید گفت قوانینی که این وجوه را
نداشته باشند دارای چشم انداز روشنی ندارند .
این روزها چیزی که باعث آزار شده است حکمی است که برای ناظم
مدرسه که عمل کودک آزاری مرتکب شده است زیرا با جرم انجام شده مطابقت ندارد البته
انجمن حمایت از کودکان هیچ گاه دنبال اعدام کسی نبوده است اما نگرانی ما اینجاست
که در همین قانون هم به کرات به آن اشاره شده انفصال از خدمت است که باید گفت بعد
از دو سال این آقا به کجا برای خدمت بر می گردد؛ اینها نگرانی های ماست و چشم و
امید ما به قوانین است.
در پیمان نامه به حق بقا، حق رشد، حق بازی و تفریح،
فعالیتهای فرهنگی، آزادی فکر و مذهب ، دسترسی داشتن به اطلاعات برای کسب آگاهی، حق
حمایت بر پایه عدم تبعیض در پیمان نامه حقوق کودک بهش اشاره شده و مورد توجه قرار
گرفته و ما هم باید به آن توجه داشته باشیم.
یکی از نکات قوت این لایحه تعریف مفاهیم است، شفاف سازی
کرده و راه فرار را بسته است و تعریف سن کودکی است، سن کودکی را تا 18 سال تصویب
کرده که می توان از آن استفاده کنیم.
موارد مهمی که لایحه چشم پوشی کرده مسائل پیشگیر است، جای
خالی آموزش بسیار زیاد است، ناظر بر حقوق کودک نیست ، نمی دونم چرا این لایحه می
ترسه بگه که دادگاه های اطفال را دوباره راه اندازی می کنیم، در خصوص کودک آزاری
باید به اعدام هم توجه می شد، بی توجهی شده به کودکان معلول و کودکان در شرایط
دشوار، ترسیده نگاه مساوات طلبانه جنسیتی داشته باشد.
تعریف کودک آزاری دقیق نیست، ساختارش ابهام داره، کار تخصصی
تیمی است، دفتر کودک و نوجوان مشخص نیست چه کسانی هستند، پزشک، روانشناس، قاضی
باید باشد تا تیمی تصمیم بگیرند و کمک کنند، شهرداری نقشش دیده نشده و نهادهایی که
می توانند از طریق مالی و حمایتی ایفای نقش کنند دیده نشده اند.
در خصوص مجازاتها برخی مجازاتهای بی تناسب با جرم است اگر
قرار هست مجازات تعیین کنیم باید تناسب داشته باشد، مجازاتها ابهام داره نباید به
حداقل ها و حداکثرها قناعت کرد.
آموزش و پرورش خوب دیده نشده است. مصادیق برای مسائل بحرانی
آوردند اخراج از مدرسه را نیاوردند که این هم مهم است،
حسنی ، موسسه الهام پژوهان خلایی که وجود دارد ضمانت اجرا،
حقوق کودک حق فراگروهی است اما در کدام جامعه دنبالش هستیم در جامعه ای که مادر
کتک می خورد مسلم است که فرزند هم کتک بخورد، در جامعه ای که مادر نتواند از حقوق
خود دفاع کند به چه شکل توان دفاع از کودک را خواهد یافت.
ضرورت وجود نهاد ملی حمایت از کودک دفاع می کند سالهاست
مطرح می شود، نفت ندارند اما اقتصاد پویا تری دارند زیرا به کودک بیشتر توجه کردند،
بایدواضح بدونیم از نهاد متولی چه انتظاری داریم، نهاد ملی کودک می توانیم یکبار
برای همیشه نهادی داشته باشیم که برنامه ریزی کند، رصد کند، کاستی ها را لحاظ کرده
و در صدد رفع آن برآیند.
محمد لطفی عضو جمعیت دفاع از کودکان خیابانی، درک محدودی از
حمایت کودکان داره و بهتره انتهای این لایحه اضافه کنیم لایحه دفاع از حقوق کودکان
آسیب دیده، زیرا این لایحه در برگیرنده حقوق تمام کودکان و نوجوانان نمی شود، نکته
بعدی آن است که حمایت را در این لایحه تعریف نمی کنند.
تناقض درونی داره در ماده دو کودک را 18 ساله تعریف می کنه و در ماده یک در خصوص بهره کشی از
کودکان مطرح می توان با توجه به قوانین مختلف موجود تعاریف متعددی می توان یافت.
قانون می تواند ندارد اما در این لایحه به آن زیاد پرداخته،
بدون توجه به سایر قوانین نوشته شده است، آیین دادرسی کشوری بخش ویژه کودک و
نوجوان داره که به آن پرداخته نشده است.
هویت کودک اشاره نشده رابطه نامشروع در این لایحه مورد
اشاره قرار می گیرد اما مجلس صیغه های غیر رسمی را هم تایید می کند اما با این
شرایط چطور می توان کودکی را نامشروع دانست؟! کودکان بدون هویت اشاره نشده که این
کودکان بخشی مربوط به ازدواج با اتباع بیگانه است یا ازدواج صیغه های ثبت نشده
شناسنامه ندارند. اما بانک اطلاعاتی برای ثبت کودک آزاری وجود نداره، اطلاعاتی
نیست وقتی اطلاعات نباشد برنامه ریزی هم نمیتوان انجام داد.
ستاره مدرسی
اعضای حمایت از انجمن کودکان : طبق ماده 49 قانون مجازات کودکی که به سن بلوغ
نرسیده مجازات نمی شود
1)منظور
از طفل کسی است که به سن بلوغ نرسیده باشد،که برای دختران سن 9سال و برای پسران سن
15 سال می باشد.
سن18 سال شامل
مجازات می شود.
کودکی که هنوز
به دنیا نیامده است و پدر و مادرش بیمار هستن و بیمار به دنیا می آیند باید به این
موضوع رسیدگی شود که قبل از تولد برای او حق و حقوقی در نظر گرفته شود .
موضوع دیگر
اینکه طبق ماده 1178 قانون مدنی ابوین باید مسئولیت تربیت بچه را در حد توانایی بع
عده بگیرند مسئله این است که این حد توانایی را چه کسی تعیین می کند ؟
در ضمن قانون
باید سیاستی را اتخاذ کند که این توانایی ها را برا ی ابوین مشخص کند .
هادی شریعتی
مشاور حقوقی خانه کودک کوشا گفت :در سال 1381 قانون حمایت از کودکان به تصویب رسید
که این قانون چندان عملی نمی شود و در دادگاهها بیشت بر طبق قانون مدنی در رابطه
با کودک آزاری رای داده می شود .
وی عنوان کرد :
در قانون 1179 مدنی گفته شده که اگر کودکتوسط والدین خود مورد آزار قرار گیرد جرم
محسوب نمی شود در حالیکه اکثر کودکآزاری هایی که امروز شاهد آن می باشیم در
خانواده صورت می گیرد .
عضو دیگری در
این شورا گفت : در قانون کسی که کودک آزاری می کند تنها یا به زندان می رود یا جریمه می شود ولی
مورد درمان قرار نمی گیرد و در ایرن به این موضوع تا به حال اهمیت لازم را نداده
اند .
صانعی عضوموسسه
خیریه پیرامون اظها داشت : آیا در ایران قانونی در رابطه با تولد فرزندی که از
ارتباط دو محرم به دنیا می آید وجود دارد ؟ برای کودکی که از این روابط متولد می
شوند چه برنامه ای در نظر گرفته شده است ؟
آقای نگینی
مسئول کارگروه کودکان شورای شهر اظهار داشت: باید بحث اشاعه حقوق کودک از طریق
شهرداری و شورای شهر توسط بیلبوردها و تبلیغات در سطح شهر بین مردم عادی پیگیری
شود تا همه نسبت به آ ن آگاه باشن و در برابر آن جبهه نگیرند .
از دیگرمسائل
مطرح شده در این جلسه ازدواج در سن پایین است که این خود نوعی کودک آزاری جنسی
محسوب میشود که در ایران این کودکان به 15هزار نفر رسیده اند .
نکته دیگر اینکه
کودک آزاری در ایران بیشتر با محارم است که برای اینکه برای خانواده این کودک
مشکلی پیش نیاید روی آن سرپش گذاشته می شود .
نکته بعد اینکه
باید ولایت پدر در خانواده ها مرز مشخصی داشته باشد نه حضور این ولایت کمرنگ شود و
نه به طور کامل به او اختیار داده شود .که نتوانیم از کودک در برابر آزار دفاع
کنیم .
در جلسه مصوب شد هر
یک از اعضای نشست پیشنهادات و انتقادات خود به لایحه را طی 10 روز بررسی و طی نامه
ای به دبیرخانه اعلام کنند تا جمع بندی امر طی نامه ای به مجلس ارائه شود.