هشت مطـالبه اجــــــرایی در جهت «همدلی و همزبانی مردم و سیاستگذاران، برای کاهش فقر آموزشی کودکان و نوجوانان»
به نام او،
که دانا و تواناست
خداوند علیم را به خاطر توفیق آغاز و استمرار یک «وفاق عدالتخواهانه» و مشارکت طیفهای متنوع در حمایت از دغدغه اصلی دومین کنفرانس «توسعه و عدالت آموزشی»، یعنی «همدلی و همزبانی مردم و سیاستگذاران برای کاهش فقر آموزشی کودکان»، شکرگزاریم.
ما شرکتکنندگان این کنفرانس، امیدواریم که برگزاری دومین کنفرانس «توسعه و عدالت آموزشی»، نقطه عطفی در شتاب بخشی بیشتر به توفیقات ارزشمند کشور در زمینه توسعه و عدالت آموزشی کودکان و نوجوانان باشد؛ توفیقاتی که از سال اول پیروزی انقلاب اسلامی با تاکید معماران انقلاب بر حق دسترسی رایگان کلیه کودکان و نوجوانان به آموزش عمومی رایگان و باکیفیت آغاز شد و با مشارکت جهادگونه مردم و سیاستگذاران استمرار یافت.
با توجه به دغدغه کلیدی دبیرخانه دایمی کنفرانس «توسعهوعدالت آموزشی» در زمینه «ارتقای دسترسی کودکان کمدرآمد و کودکان در معرض تبعیض به آموزشوپرورش باکیفیت»، با استناد به محورهای کلیدی دومین کنفرانس «توسعه و عدالت آموزشی» و به منظور تحقق سطحی از توسعه و عدالت آموزشی کودکان که در شأن جامعه اخلاقمدار، مذهبی، عدالتخواه و فرهنگدوست ایران اسلامی باشد، مهمترین خواستههای ما از «مردم» و «سیاستگذاران» به این شرح است:
1)تبدیل مدارس مناطق محروم به «موتور محرکه فقرزدایی در آموزش، سلامت و تغذیه»، در راستای چشمانداز ۱۴۰۴
تقویت نقش مدارس محروم در جلوگیری از «بهارث رسیدن چرخه شوم فقر»، در درجه نخست مستلزم آن است که برنامه کاهش کودکان و نوجوانان بازمانده از تحصیل، به یکی از اجزای کلیدی برنامههای ملی فقرزدایی تبدیل شود. همچنین کیفیتبخشی آموزشی با تمرکز ویژه بر مناطق محروم کشور، در کنار توجه مناسب به «مکملهای فقرزدایی آموزشی»، بهویژه فقرزدایی در «تغذیه» و «سلامت»، خواهد توانست تاثیر محسوسی در ارتقای کارایی برنامههای «فقرزدایی مدرسهمحور» بر جای گذارد.
براساس پژوهشهای متعدد، تمرکز برنامههای محرومیتزدایی «سلامت» و «تغذیه» در مدارس، امکان فساد و انحراف مالی را به حداقل رسانده و بازدهی اقتصادی و اجتماعی برنامههای مذکور را، حداکثر میسازد.
بنابراین ما شرکتکنندگان این کنفرانس، در راستای توسعه عدالتمحور «تعلیم و تربیت زیستی و بدنی» بهعنوان یکی از ساحتهای ۶گانه مندرج در فلسفه تعلیموتربیت در جمهوری اسلامی ایران، در راستای ارزشهای (۴) و (۱۰) بیانیه ارزشها و نیز هدف کلان (۳) سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، و در جهت بند (۴) بیانیه پایانی اولین کنفرانس «توسعه و عدالت آموزشی»، از «مردم» و «سیاستگذاران» خواستاریم که با همدلی و همزبانی در زمینه اقدامات اجرایی زیر، به تحقق فقرزدایی مدرسهمحور بهعنوان رکن مهم فقرزدایی عالمانه و پایدار، شتاب بخشند:
۱-۱- رشد کمی و کیفی برنامه ارایه شیر رایگان در مدارس مناطق محروم، به شکل توزیع سالانه دستکم ۱۴۰ نوبت شیر رایگان و باکیفیت، با تمرکز ویژه بر مدارس روستایی و عشایری و نیز مدارس شهرهای دور از مراکز استان، با هدف افزایش نرخ پوشش تحصیلی و نیز ارتقای عملکرد تحصیلی دانشآموزان
۱-۲- ارتقای «سلامت جسمی» دانشآموزان مناطق محروم، بهویژه برنامهریزی جهت بهبود ناهنجاریهای قامتی دانشآموزان خانوادههای آسیبپذیر، از طریق توسعه کمی و کیفی برنامههای پایش و ارتقای سلامت جسمی، با بهکارگیری تیمهای مجرب و نیز استفاده از نوآوریهای ICT، در کنار انتشار عمومی گزارشهای آماری مربوطه
۱-۳- ارتقای سطح «سلامت روحی» دانشآموزان، از طریق توسعه کمی و کیفی برنامههای پایش و ارتقای سلامت روحی، طبقهبندی مدارس براساس شدت آسیبهای اجتماعی در قالب «نقشه خطرپذیری مدارس»، در کنار توسعه واحدهای مددکاری اجتماعی در مدارس، با اولویتبخشی به مدارس مناطق محروم و مدارس در معرض آسیبهای اجتماعی سنگین
۱-۴- بهبود امکانات تربیت بدنی و امکانات تفریحی در مدارس مناطق محروم، با تاکید بر تحقق میانگین یک مترمربع فضای ورزشی استاندارد برای هر دانشآموز در مدارس مناطق محروم
۱-۵- پیشبینی ردیف بودجهای مستقل با عنوان «برنامههای مکمل توسعه عدالت آموزشی» در بودجه ۹۵، با تامین مالی از طریق افزایش مالیات بر دخانیات، برای «توسعه عدالتمحور تغذیه، سلامت جسمی، نشاط روحی و تربیت بدنی در مدارس» با اولویتبخشی به مدارس روستایی و عشایری و نیز مدارس شهرهای دور از مراکز استان
۲) زمینهسازی توسعه همکاری استراتژیک «شرکتهای دارای مسوولیتپذیری اجتماعی» و «سازمانهای مردمنهاد» در جهت اجرای برنامههای نوآورانه «توسعه عدالت آموزشی از بدو تولد»
توسعه سریع مفاهیمی چون «مسوولیتپذیری اجتماعی شرکتها»، «نوآوری اجتماعی شرکتها» و «بازاریابی اجتماعی» در ۲ دهه اخیر، باعث شده است که امروزه بخش عمده شرکتهای موفق کشورهای مختلف، دارای واحد مستقل «مسوولیتپذیری اجتماعی» بوده و برای خود مسوولیتی در کاهش معضلات اجتماعی قائل باشند.
رقابت شرکتهای مختلف در زمینه طراحی نوآورانهترین و پربازدهترین پروژههای مسوولیتپذیری اجتماعی، در کنار ظرفیتهای ناشی از همافزایی تجربیات و نوآوریهای سازمانهای مردمنهاد با امکانات اجرایی و مدیریتی و مالی شرکتهای دارای مسوولیتپذیری اجتماعی، ظرفیت بالقوه عظیمی را برای تحقق آرمانهای اجتماعی ارزشمندی چون «توسعه عدالت آموزشی از بدو تولد» فراهم ساخته است.
ما شرکتکنندگان این کنفرانس، در راستای تحقق راهکارهای (۹-۱) و (۲۰-۵) سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، خواستار اقدامات اجرایی زیر در راستای ارتقای مسوولیتپذیری اجتماعی شرکتها در زمینه توسعه عدالت آموزشی هستیم:
۲-۱- مقدمهسازی کمیسیون مسوولیتپذیری اجتماعی شرکتها در اتاق بازرگانی ایران، اتاق بازرگانی تهران و اتاق بازرگانی تکتک استانها، در جهت تعریف نشان «مسوولیتپذیری اجتماعی در توسعه عدالت آموزشی» و اعطای آن به شرکتهای اجراکننده نوآورانهترین پروژهها در این زمینه
۲-۲- مشارکت وزارت اقتصاد و دارایی و وزارت آموزشوپرورش بهمنظور احتساب هزینههای شرکتها برای پروژههای مسوولیتپذیری اجتماعی در جهت توسعه عدالت آموزشی، بهعنوان «هزینه قابل قبول مالیاتی»
۲-۳- تاسیس واحد «مسوولیتپذیری اجتماعی» در انجمنهای کسبوکاری مختلف، بهنحویکه یکی از ماموریتهای مهم آن، شبکهسازی میان شرکتهای دارای مسوولیتپذیری اجتماعی، سازمانهای مردمنهاد فعال در زمینه توسعه و عدالت آموزشی کودکان و نیز رسانههای دغدغهمند در این زمینه باشد
۳) انتشار «عمومی» و «سالانه» شاخصهای آماری عدالتمحور آموزشی، به تفکیک استانها و به تفکیک جنسیت، مطابق ابلاغیه شورایعالی آموزشوپرورش با امضای ریاست محترم جمهور در ۱۵ مهر ۹۲
غنای آمارهای رسمی، رکن کلیدی غنای پژوهشی و غنای سیاستگذاری است.
انتشار عمومی و منظم آمارهای مربوط به ارزیابی توسعه و عدالت آموزشی کودکان و نوجوانان از سوی یک «مرجع رسمی»، از یک سو آمارسازیهای منتقدان مغرض را به حاشیه خواهد برد، و از سوی دیگر فضای مثبت بحث و هماندیشی ملی را در زمینه راهکارهای پویایی بیشتر نظام آموزشوپرورش، فراهم خواهد ساخت.
بنابراین ما شرکتکنندگان این کنفرانس، در راستای تحقق راهکارهای (۱۹ـ۱) و (۱۹ـ۳) سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، مصوبه جلسه ۸۸۶ شورایعالی آموزشوپرورش که در ۱۵ مهرماه ۱۳۹۲ با امضای ریاست محترم جمهور، دبیرکل شورایعالی آموزشوپرورش و وزیر محترم آموزشوپرورش ابلاغ شده، و نیز تحقق بند (۳) بیانیه پایانی اولین کنفرانس «توسعه و عدالت آموزشی»، از سیاستگذاران ارشد وزارت آموزشوپرورش، سازمان مدیریتوبرنامهریزی و مرکز آمار ایران خواستاریم که با همدلی و همزبانی در اقدامات اجرایی زیر، به توسعه کمی و کیفی «شاخصهای آماری رسمی» سنجش توسعه و عدالت آموزشی کودکان و نوجوانان، شتاب بخشند:
۳-۱- تولید و انتشار عمومی سالانه شاخص «نرخ پوشش تحصیلی و نرخ افراد بازمانده از تحصیل به تفکیک مقطع تحصیلی، استان و جنسیت»، برای رده سنی ۵ تا ۱۸ سال (شاخصهای ۱، ۲ و ۳ مصوبه جلسه ۸۸۶ شورایعالی آموزشوپرورش)
۳-۲- تولید و انتشار عمومی سالانه شاخص «سرانه دانشآموزی مدارس دولتی به تفکیک استان و مقطع تحصیلی» (شاخص ۱۷ مصوبه مذکور)
۳-۳- تولید و انتشار عمومی سالانه شاخص «نرخ ماندگاری دانشآموزان، به معنای درصدی از دانشآموزان ورودی هر مقطع تحصیلی که تا پایان مقطع در نظام آموزشی رسمی باقی میمانند، به تفکیک مقطع تحصیلی، استان و جنسیت» (شاخص ۲۶ مصوبه مذکور)
۳-۴- ایجاد نظام رتبهبندی سختافزاری مدارس در راستای راهکار ۱۹-۳ سند تحویل بنیادین آموزشوپرورش، بهنحویکه شامل تعریف شفاف رتبههای ۱ تا ۴ برای کلیه مدارس در ۴ زمینه استاندارد «کالبدی»، استاندارد «سلامت»، استاندارد «ورزشی ـ تفریحی» و استاندارد «کمکآموزشی - فناوری اطلاعات» بوده و گزارش آماری مشروح مربوط به درصد دانشآموزان مشغول به تحصیل در مدارس رتبه ۱ تا ۴، هر ساله بهطور عمومی منتشر شود (شاخص ۴۳ مصوبه مذکور)
۳-۵- توجه به اقتضائات قرن ۲۱ و اصلاح تعریف «خط فقر آموزش» از وضعیت فعلی (یعنی ناتوانی کامل در خواندن و نوشتن) به «دستکم ۸ سال تحصیل» (مطابق تعریف رایج در گزارش توسعه انسانی سازمان ملل متحد)
۴) تثبیت سرفصل ویژه «توسعه عدالت آموزشی کودکان» در بودجه ۹۵ و برنامه ششم توسعه
در آذرماه ۱۳۹۳، مجلس شورای اسلامی در اقدامی ارزشمند و ماندگار، در قالب مصوبه مالیات ویژه توسعه عدالت آموزشی کودکان، از نهادهای اقتصادی زیرمجموعه آستان قدس رضوی، ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و نیروهای مسلح دعوت کرد که به شکلی پویاتر در پویش ملی توسعه عدالت آموزشی کودکان مشارکت ورزند. بهطور همزمان، سازمان مدیریتوبرنامهریزی هم با افزودن ردیف ویژه «توسعه عدالت آموزشی» به لایحه بودجه ۱۳۹۴، اقدامی ارزشمند در زمینه اهتمام بیشتر به محرومیتزدایی آموزشی را، آغاز کرد.
ما شرکتکنندگان این کنفرانس، ضمن تقدیر و تحسین ۲ اقدام عدالتخواهانه فوق، از دولت و مجلس محترم تقاضامندیم که به منظور تحقق اصل 30، بند 3 از اصل ۳، و نیز بند 1 از اصل 43 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تحقق بندهای ۱، ۳ و ۵ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، تحقق بندهای ۸ و ۱۴ سیاستهای کلی جمعیتی، تحقق بندهای ۲، ۳، ۴، ۵، ۷، ۹ و ۱۲ سیاستهای کلی ابلاغی مقام معظم رهبری برای تحولآفرینی در آموزشوپرورش، تحقق هدف کلان (۳) سند تحول بنیادین آموزشوپرورش و نیز بند (۷) بیانیه پایانی اولین کنفرانس «توسعه و عدالت آموزشی»، با همدلی و همزبانی در حمایت از موارد زیر در بودجه ۹۵ و برنامه ششم توسعه، به استمرار و تثبیت نتایج اقدامات ارزنده سال گذشته خود، کمک کنند:
۴-۱- پیشبینی ردیف بودجهای مستقل «توسعه عدالت آموزشی» در بودجه ۹۵، افزایش رقم این بودجه به ۱۰۰۰ میلیارد ریال (با تامین اعتبار از طریق افزایش مالیات بر دخانیات) و اختصاص کامل این بودجه به پروژههای مرتبط با ارتقای نرخ پوشش تحصیلی در مقاطع پیشدبستانی و دبستان در ۵ استان دارای ضعیفترین شاخصهای آموزشیوپرورشی (سیستان و بلوچستان، هرمزگان، آذربایجان غربی، گلستان و خراسان جنوبی) و الزام وزارت آموزشوپرورش به انتشار گزارش علنی درباره نتایج حاصل از پروژههای اجراشده در طول سال ۹۵
۴-۲- پیشبینی ردیف بودجهای مستقل با عنوان «برنامههای مکمل توسعه عدالت آموزشی» در بودجه ۹۵، برای «توسعه عدالتمحور تغذیه، سلامت جسمی، نشاط روحی و تربیت بدنی در مدارس»، با تامین اعتبار از طریق طراحی مالیات بر املاک گرانقیمت، اختصاص درصدی از درآمدهای طرح هدفمندی یارانهها، افزایش مالیات بر ارزش افزوده در استانهای توسعهیافته کشور، و نیز اختصاص قسمتی از مالیات دریافتی از شرکتهای تجاری زیرمجموعه نهادهای حاکمیتی و بنیادهای انقلابی معاف از مالیات (بنابر اذن مقام معظم رهبری)
۴-۳- توجه ویژه به «توسعه عدالت آموزشی کودکان»، بهعنوان یکی از ارکان سرفصل «توانمندسازی گروههای کمدرآمد» در برنامه ششم توسعه
۴-۴- الزام به دستیابی به نرخ ۹۰٪ در پوشش مقطع پیشدبستانی در کلیه استانهای مرزی و کلیه استانهای ۲زبانه کشور، تا پایان برنامه ششم توسعه
۴-۵- پیشبینی تفاهمنامه وزارت آموزشوپرورش با «رسانه ملی» در برنامه ششم توسعه، با موضوع مشارکت صداوسیمای استانی ۵ استان دارای ضعیفترین شاخصهای آموزشیوپرورشی در زمینه ارتقای اعتماد خانوارها به ساختار آموزشوپرورش رسمی
۵) فراهمسازی الزامات اجرایی فرمان مقام معظم رهبری برای توسعه عدالت آموزشی (با تاکید بر کودکان مهاجر)
فرمان تاریخی مقام معظم رهبری در هفته معلم سال ۱۳۹۴ درباره توسعه عدالت آموزشی کودکان مهاجر، بدون تردید سندی تاریخی در راستای تقویت آرمانهای نوعدوستانه مذهبی، اخلاقی و ملی ما محسوب میشود. همچنین در صورت فراهم شدن هر چه سریعتر مقدمات اجرای این فرمان حکیمانه، قطعا منافع اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و نیز دیپلماتیک ارزشمندی نصیب کشور خواهد شد.
از سوی دیگر، تاکید رهبری بر توسعه عدالت آموزشی کودکان مهاجر فاقد مدارک قانونی حضور در ایران، به طریق اولی برای کودکان ایرانی فاقد شناسنامه و سایر کودکان ایرانی محروم از آموزش باکیفیت نیز، مصداق خواهد داشت. بنابراین ما شرکتکنندگان این کنفرانس، ضمن حمایت از فرمان تاریخی مقام معظم رهبری، از گروههای مختلف مردم و سیاستگذاران خواستاریم که با اقدامات اجرایی زیر، به اجرایی شدن این فرمان ارزشمند کمک کنند:
۵-۱-ثبت روز صدور فرمان مقام معظم رهبری، بهعنوان روز«توسعه عدالت آموزشی کودکان» در تقویم رسمی کشور
۵-۲- مشارکت کلیه رسانهها بهویژه رسانه ملی، در اقناع افکار عمومی نسبت به حق «مسلم» و «انکارناپذیر» کلیه کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۸ ساله «ساکن ایران» برای بهرهمندی از آموزشوپرورش باکیفیت، اطلاعرسانی شفاف درباره نقاط قوت و ضعف برنامههای انجامشده در راستای فرمان مقام معظم رهبری، و تلاش در اقناع شهروندان برای هدایت منابع مالی و اجرایی داوطلبانه، از حوزههای کماولویتتر، به سمت توسعه عدالت آموزشی کودکان
۵-۳- مشارکت اجرایی و مالی بنیادهای انقلابی و نهادهای حاکمیتی تحت نظارت مقام معظم رهبری، بهمنظور اجرایی شدن هر چه سریعتر دستور مقام معظم رهبری درباره برخورداری کلیه کودکان مهاجر از حق تحصیل رایگان
۵-۴- شتاب بیشتر دستگاههای اجرایی مرتبط بهویژه شورایعالی آموزشوپرورش، مجلس شورای اسلامی، شورایعالی امنیت ملی، وزارت آموزشوپرورش، سازمان مدیریتوبرنامهریزی، اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، استانداریها، وزارت دادگستری، مرجع ملی حقوق کودک و سازمان ثبت احوال، در رفع موانع قانونی یکسانسازی حق تحصیل کودکان پناهنده و طراحی و تصویب آییننامههای اجرایی مربوط به فرمان مقام معظم رهبری
۵-۵- شتاب بیشتر نهادهای فوقالذکر در طراحی و تصویب آییننامههای لازم برای تکمیل بانک اطلاعاتی و ثبتنام رایگان «کودکان ایرانی فاقد شناسنامه» و «کودکان افغانستانی فاقد مدارک هویتی» در مدارس دولتی
۵-۶- اصلاح آییننامه آموزش کودکان مهاجر، مصوب هیات وزیران سال 82، در راستای فرمان مقام معظم رهبری
۵-۷- آسانسازی فعالیت سازمانهای مردمنهاد بهویژه سازمانهای فعال در توسعه عدالت آموزشی کودکان، بهرسمیت شناختن جایگاه این سازمانهای مردمی بهعنوان نقدکنندگان مستقل سیاستگذاریهای کلان ملی و استفاده از تجربه انباشته این سازمانهای مردمنهاد در طراحی سیاستهای کلان توسعه عدالت آموزشی کودکان
۶) استفاده از نوآوریهای ICT جهت ارتقای کیفی آموزشوپرورش دانشآموزان کمدرآمد و دانشآموزان در معرض تبعیض
استفاده از نوآوریهای ICT و بهرهگیری هوشمندانه از دستاوردهای فناورانه قرن ۲۱، میتواند در زمانی کوتاه و با صرف هزینهای اندک، میزان نتیجهبخشی تلاشهای معلمان زحمتکش مناطق محروم و نیز معلمان شاغل به تدریس در مدارس ویژه دانشآموزان دارای معلولیت را، بهطور محسوسی بهبود بخشد. از سوی دیگر استفاده صحیح و مدبرانه از ICT میتواند جذابیت محتوای درسی را ارتقا داده و تثبیت جایگاه مرجعیت تعلیم و تربیتی مدارس و معلمان را در رقابت با رقبای رسانهای قرن ۲۱، به همراه آورد.
بنابراین ما شرکتکنندگان این کنفرانس، در راستای راهکارهای (۱۷-۱)، (۱۷-۲) و (۱۷-۳) سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، سند بینالمللی «آموزش برای همه» (Education for all)، بندهای (۲-۱)، (۳-۲) و (۳-۳-۴) و (۵-۲-۲) تفاهمنامه همکاری وزارت آموزشوپرورش و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، و نیز بند (۶) بیانیه پایانی اولین کنفرانس «توسعه و عدالت آموزشی»، از «سیاستگذاران ارشد» کشور خواستاریم که با اقدامات اجرایی زیر، به توسعه نوآوریهای بومی مبتنی بر ICT برای توسعه آموزشی عدالتمحور کودکان و نوجوانان، کمک کنند:
۶-۱- آسانسازی تعامل شرکتها و نیز سازمانهای مردمنهاد با مدارس در زمینه استفاده از ICT در جهت توسعه عدالت آموزشی کودکان، و تدوین دستورالعمل اجرایی در این خصوص توسط شورایعالی آموزش و پرورش
۶-۲- اختصاص اعتبار ویژه به مدارس روستایی و عشایری، کلیه مدارس ۵ استان دارای ضعیفترین شاخصهای آموزشی (سیستانوبلوچستان، آذربایجان غربی، هرمزگان، گلستان و خراسان جنوبی)، مدارس مناطق حاشیهنشین کلانشهرها و نیز مدارس ویژه دانشآموزان دارای معلولیت، برای خرید خدمات از بخش غیردولتی در زمینه برگزاری کارگاههای یکروزه آموزش مهارتهای ICT برای معلمان و دانشآموزان و نیز دورههای آموزشی مبتنی بر ICT برای توسعه مهارتهای غیرشناختی دانشآموزان (مانند مهارت خلاقیت، مهارت کار تیمی، هوش مالی، مهارت اعتماد به نفس و امثالهم)
۶-۳- افزایش ۱۰۰ درصدی جمعیت تحت پوشش «خدمات عمومی اجباری روستایی» (USO) و اختصاص دستکم دوسوم منابع این طرح به تولید و عرضه محتوای آموزشی مناسب برای مدارس روستایی و عشایری، کلیه مدارس مناطق دور از مراکز استانها، مدارس مناطق حاشیهنشین کلانشهرها و نیز مدارس ویژه دانشآموزان دارای معلولیت، تا از ظرفیتهای سختافزاری و نرمافزاری ایجادشده به بهترین شکل استفاده شود
۶-۴- زمینهسازی برای تعریف پروژههای مشترک با سازمان های بین المللی نظیر UNESCO، UNDP و بانک توسعه اسلامی، در حوزه استفاده از ICT در جهت توسعه عدالت آموزشی
۷) توسعه عدالت آموزشی از طریق «کاهش تمرکزگرایی» و «کاهش پایتختسالاری» در محتوای درسی، افزایش «مدرسهمحوری» در مدیریت بودجه و منابع انسانی، و «آسانسازی» و «تنوعبخشی» مشارکت مردمی در آموزشوپرورش
توجه به شرایط متفاوت اقتصادی و اجتماعی و قومیتی و اقلیمی دانشآموزان مختلف، یکی از ارکان کلیدی توسعه عدالت آموزشی است. کاهش تمرکز و کاهش پایتختسالاری در امور اجرایی از قبیل مدیریت بودجهای، مدیریت منابع انسانی و مدیریت محتوای درسی، در کنار تمرکز مدیریت ارشد وزارت آموزشوپرورش بر سیاستگذاری و ارزیابی عملکرد، میتواند وضعیت توسعه و عدالت آموزشی کودکان را بهبود بخشیده و در عینحال با خروج سطح کلان مدیریتی آموزشوپرورش از مسایل مدیریتی خُرد، ثبات مدیریت کلان را در این وزارتخانه به همراه آورد.
بنابراین ما شرکتکنندگان این کنفرانس، در راستای تحقق راهکارهای (۵ـ۳)، (۵ـ۵) و (۵ـ۷) سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، از «سیاستگذاران ارشد» کشور خواستاریم که با همدلی و همزبانی در اقدامات اجرایی زیر، به کاهش تمرکز در آموزشوپرورش در راستای توسعه و عدالت آموزشی کودکان و نوجوانان، یاری رسانند:
۷-۱- «آسانسازی» و «تنوعبخشی» به شیوههای مشارکت بخش غیردولتی، اعم از سازمانهای مردمنهاد و نیز شرکتهای دارای مسوولیتپذیری اجتماعی، در زمینه اجرای برنامههای متنوع در حوزه توسعه و عدالت آموزشی آموزشی کودک و نوجوان
۷-۲- تسریع در اجرای راهکار (۵ـ۵) سند تحول بنیادین آموزشوپرورش بهصورت زمینهسازی برای تالیف اختصاصی ۱۰ الی ۲۰ درصد محتوای درسی هر استان به شکل متناسب با ویژگیهای بومی استانهای مختلف
۷-۳- تسریع در اجرای راهکار (۹ـ۳) سند تحول بنیادین درباره چندتالیفی شدن کتب درسی، بهصورت زمینهسازی برای ایجاد تنوع در هر یک از کتابهای درسی هر مقطع تحصیلی از طریق توسعه مشارکت بخش غیردولتی در تالیف کتابهای درسی ذیل ضوابط عمومی تعیینشده توسط عالیترین مقام سیاستگذاری آموزشوپرورش
۷-۴- اجرای آزمایشی طرح «اعتبار آموزشی» در یکی از استانهای محروم کشور، بهصورت واگذاری آزمایشی ۲ساله مدیریت تعدادی مدارس به تعاونیهای معلمان و نیز سازمانهای عامالمنفعه، رقابت مدارس در بهکارگیری راهکارهای خلاقانه برای جذب «دانشآموزان بازمانده از تحصیل» و پرداخت مستقیم سرانه دانشآموزی از طرف وزارت آموزشوپرورش به هر مدرسه بهشکل متناسب با تعداد دانشآموزان ثبتنامی
۸) توجه ویژه به غنابخشی عدالتمحور آموزش کودکان و نوجوانان، بهعنوان جانشین سرمایه نفتی، برای تثبیت «اقتصاد مقاومتی»
ایجاد توانایی ثروتآفرینی خلاقیتمحور و دانشبنیان در «تکتک» کودکان و نوجوانان کشور، کلیدیترین رکن جانشینی سرمایه انسانی بجای سرمایه نفتی و مقاومسازی پایدار کشور در برابر تلاطمات اقتصادی و سیاسی بینالمللی خواهد بود.
از سوی دیگر، در شرایطی که جهتگیری سیاستهای کلان جمعیتی کشور به سمت توسعه کمی جمعیت بوده و بخشی از این توسعه کمی در خانوارهای محروم جامعه متمرکز است، تامین زیرساختهای کیفیتبخشی به این قسمت از جمعیت از اهمیت مضاعفی برخوردار است.
بنابراین ما شرکتکنندگان این کنفرانس، در راستای تحقق بندهای ۱، ۳ و ۵ سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی، بندهای ۸ و ۱۴ سیاستهای ابلاغی جمعیتی و هدف کلان (۳) سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، خواستار اقدامات اجرایی زیر در جهت ایجاد زیرساختهای کیفیسازی جمعیت در ردههای سنی پایه هستیم:
۸-۱- توجه ویژه در طراحی «نقشه راه اقتصاد مقاومتی» به «توسعه عدالت آموزشی کودکان»، بهمعنای ارتقای دسترسی کودکان کمدرآمد و کودکان در معرض تبعیض به آموزشوپرورش باکیفیت، بهعنوان رکن کلیدی جانشینی سرمایه انسانی بجای سرمایه نفتی
۸-۲- همدلی و همزبانی بیش از پیش «نهادهای دولتی» با «بنیادهای انقلابی» و «نهادهای حاکمیتی» تحت نظارت مقام معظم رهبری، در جهت غنابخشی سرمایه انسانی کودکان محروم، برای جانشینی سرمایه نفتی، در جهت تثبیت اقتصاد مقاومتی
۸-۳- توجه ویژه به ارتقای رتبه بینالمللی ایران در جنبههایی از شاخص «رقابتپذیری اقتصادی بینالمللی» که با توسعه و عدالت آموزشی کودکان مرتبطند، با هدف مقاومسازی پایدار اقتصاد ملی در رقابت بینالمللی
۸-۴- توجه ویژه به جایگاه توسعه عدالت آموزشی کودکان و نوجوانان در استانهای مرزی، بهعنوان رکن کلیدی کیفیسازی جمعیت و تحقق امنیت پایدار در این مناطق
۸-۵- توجه ویژه به توسعه مهارتهای غیرشناختی کودکان و نوجوانان (مانند مهارت خلاقیت، مهارت کار تیمی، هوش مالی، مهارت اعتماد به نفس و امثالهم)، بهعنوان مهارتهایی کلیدی تعیینکننده سطح توسعه کیفی جمعیت هر کشور در قرن ۲۱
به امید توفیق در کمک به توسعه ایرانی آباد و پرنشاط / دبیرخانه دایمی کنفرانس «توسعهوعدالتآموزشی»